Wanneer de controlearts en de behandelende arts van mening verschillen, ontstaat er een verwarrende situatie. De attesten van beide artsen zijn immers evenwaardig. Concreet betekent dit dat de werknemer niet bewijst arbeidsongeschikt te zijn in de periode waarover de meningen verschillen, maar dat de werkgever evenmin bewijst dat de werknemer niet arbeidsongeschikt is. [241] Een nieuw attest van de behandelende arts waarin hij zijn eerste attest enkel bevestigt, verandert niets aan deze situatie. [242] Dit betekent dat de vraag of er een schorsing is volgens artikel 31 (en of de werknemer recht op gewaarborgd loon heeft) niet kan worden beantwoord. Uiteraard kan er maar sprake zijn van evenwaardige attesten als de werknemer zelf ook een medisch attest heeft overlegd. Als dit niet gebeurde, moet de werknemer sowieso geacht worden zijn arbeidsongeschiktheid niet te hebben bewezen. [243]

Wanneer geschillen van medische aard rijzen tussen de arts van de werknemer en de controlearts, kunnen die worden beslecht door de arbeidsgerechten of bij wijze van de in de wet bepaalde en vermelde scheidsrechterlijke procedure. De beslissing die voortvloeit uit deze scheidsrechterlijke procedure is definitief en bindt de partijen. Bovendien kan bij KB, na advies van het bevoegde paritair comité, ter zake een scheidsrechterlijke procedure worden ingesteld die afwijkt van de hierboven beschreven procedure. [244]

De Controlegeneeskundewet heeft een regeling uitgewerkt om snel uit de patstelling te geraken. De controlearts overhandigt zo spoedig mogelijk en schriftelijk zijn bevindingen aan de werknemer. De controlearts zou ook de behandelende arts moeten contacteren vooraleer hij een afwijkende beslissing neemt. [245] Als de werknemer op dat moment al laat weten dat hij niet akkoord gaat met die bevindingen, moet de controlearts dat vermelden op zijn geschrift. [246]

Vanaf de datum van het controleonderzoek of het eerste thuisbezoek kan de werknemer het recht op gewaarborgd loon worden ontzegd, uiteraard met uitzondering van de periode van arbeidsongeschiktheid waarover geen betwisting bestaat. [247] De controlearts moet wel ‘zo spoedig mogelijk’ zijn attest overhandigen aan de werknemer, maar als de controlearts nog vooraf contact wil hebben met de behandelende arts of een bijkomend onderzoek wil doen, vallen die beide tijdstippen niet samen. De werknemer kan dus nog altijd het recht op gewaarborgd loon verliezen voor de korte periode tussen die beide tijdstippen.

Als de controlearts en de behandelende arts het niet eens zijn, kan er een arts-scheidsrechter aangeduid worden die het geschil moet beslechten. De beslissing van de scheidsrechter is dan definitief en bindt de partijen. [248] Het initiatief om een arbitrage op te starten wordt genomen door ‘de meest gerede partij’. [249] Dit is de partij die een aanspraak wil laten gelden of een beslissing wil laten treffen. [250] Met het oog op het behoud van het gewaarborgd loon, zal het meestal de werknemer zijn die de ‘meest gerede partij’ is. Wil de werkgever bv. de werknemer sanctioneren wegens ongewettigde afwezigheid, dan rust de bewijslast op hem en zal hij diegene zijn die de nodige actie moet ondernemen. [251]

In artikel 31, § 5 AOW wordt de volgende scheidsrechterlijke procedure voorzien:

Binnen de twee werkdagen na de overhandiging van het geschrift waarin de controlearts zijn bevindingen meedeelt aan de werknemer, kunnen werkgever en werknemer in onderling akkoord een arts-scheidsrechter aanwijzen. De partijen zijn bij de keuze van de scheidsrechter helemaal vrij. Deze scheidsrechter moet dus niet voldoen aan de voorwaarden waaraan de arts-scheidsrechter die op eenzijdig initiatief aangesteld wordt, moet beantwoorden. [252]
Binnen diezelfde periode van twee werkdagen kan de meest gerede partij eenzijdig een arts-scheidsrechter aanstellen. Deze arts moet voorkomen op een lijst die bijgehouden wordt bij de FOD WASO. [253] Vanaf een nog bij KB te bepalen datum zal de lijst worden bijgehouden door de Orde der Artsen. [254]
De werkgever kan de controlearts en de werknemer kan de behandelende arts machtigen om na onderling overleg de arts-scheidsrechter aan te wijzen.
De arts-scheidsrechter voert het medisch onderzoek uit en beslist in het medisch geschil binnen de drie werkdagen na zijn aanwijzing. Alle andere vaststellingen dan de beslechting van dat geschil vallen onder het beroepsgeheim.
De arts-scheidsrechter brengt de behandelende arts en de controlearts op de hoogte van zijn beslissing. De werkgever en de werknemer worden verwittigd met een aangetekende brief. De aangetekende brief moet verstuurd worden door de scheidsrechter, ook al is dat niet expliciet in de wet zelf bepaald. De wet bepaalt ook niet wanneer die brief uitwerking heeft. Er wordt meestal aangenomen dat dit is vanaf de dag waarop hij werkelijk wordt ontvangen of is aangeboden.
De kosten van de procedure, waartoe ook de eventuele verplaatsingskosten van de werknemer behoren, zijn ten laste van de verliezende partij. Bij KB werd het honorarium van de arts-scheidsrechter bepaald op 123,05 euro en de administratieve kosten op 62,34 euro. [255]
De werknemer heeft recht op het gewaarborgd loon voor de periode dat hij als arbeidsongeschikt wordt erkend. [256]

De regels inzake scheidsrechtelijke procedure hebben geen verplicht karakter: partijen zijn dus niet verplicht om binnen de twee werkdagen een arbitrage op te starten, maar bij het verstrijken van de termijn van twee werkdagen kan de normale scheidsrechterlijk procedure niet meer gevolgd worden. Zowel werkgever als werknemer hebben dus een termijn van twee werkdagen. Deze termijnen lopen tegelijkertijd. Als men de periode van twee werkdagen laat verstrijken, kan men niet langer eenzijdig een arts-scheidsrechter aanstellen. Dat kan nog wel in onderling akkoord, maar de bepalingen van artikel 31, § 5 zijn dan niet langer van toepassing. Als er geen akkoord meer kan worden gesloten, dan rest geen andere mogelijkheid dan een beroep te doen op de arbeidsgerechten.

Het blijft dan mogelijk het geschil voor te leggen aan de arbeidsgerechten (om een deskundige aan te stellen en daarna het bodemgeschil te beslechten). [257] Er kan ook bij KB, na advies van het bevoegde paritair comité, een scheidsrechtelijke procedure ingesteld worden die afwijkt van bovenstaande regeling. Dit is al in enkele bedrijfstakken gebeurd. [258]

Een arts die wil opgenomen worden op de lijst van artsen-scheidsrechters moet hiervoor een aanvraag doen. Hij wordt dan op de lijst opgenomen na een eensluidend advies van de opvolgingscommissie. Hij moet aan volgende voorwaarden voldoen:

gerechtigd zijn de geneeskunde uit te oefenen;
vijf jaar ervaring hebben als huisarts of in een daarmee vergelijkbare praktijk;
zich engageren volledig onafhankelijk te zijn ten opzichte van de betrokken werkgever, werknemer, controlearts en behandelende arts. [259]

De arts-scheidsrechter mag niet het medisch attest hebben afgeleverd aan de werknemer en hij mag ook niet de controlearts zijn die hem heeft onderzocht. Hij mag ook niet de preventieadviseur-arbeidsarts van de onderneming zijn. Wanneer de arts-scheidsrechter niet meer aan de voorwaarden voldoet, kan hij door de minister van de lijst worden geschorst of geschrapt na een eensluidend advies van de opvolgingscommissie. [260] Deze opvolgingscommissie heeft ook tegenover de artsen-scheidsrechters de bevoegdheid klachten te behandelen over de controle, de bevoegdheid of een gebrek aan onafhankelijkheid.

Op de naleving van de Controlegeneeskundewet wordt toezicht gehouden door de overheid. De inbreuken worden opgespoord, vastgesteld en bestraft volgens het Sociaal Strafwetboek. [261]